හාමුදුරු වරු මෛත්‍රිය ගැන උගන්වන කොට කියනවා සකල ලෝක වාසීන්ම අරමුණු කරගෙන මෛත්‍රී කරන්න කියලා. එක් එක අය අරගෙන මෛත්‍රී කරන්න කියලා.
බුදු හාමුදුරුවෝ කරණීය මෙත්ත සූත්‍රයේදී කියනවා, එක දරුවෙක් ඇති මවක් ඇයගේ දරුවාට මෛත්‍රී කරනවා වගේ සකල ලෝක සත්ත්වයාටම මෛත්‍රී කරන්න කියලා.
ඒත් බොහෝ උපාසක උපාසිකා වන්ට මේ වැඩෙ කියන තරම් පහසු නෑ. ලෝකෙට මෛත්‍රී කරන්න ගියාම මතක් වෙන්නේ තරහ කාරයෝ. තමන්ට අපහාස කල උන්, තමන්ගේ දරුවන්ගේ දියුනුවට බාධා කල උන්, තමන්ගේ මතයට එරෙහිව ගැටෙන උන්, තමන්ගේ ජාතියට ආගමට වින කරන උන්, වගේ නොයෙකුත් (උන්ට මෛත්‍රී කරන්නේ කොහොමද කියන කුලකයට අයිති) චරිත.
යුද්ධය ප්‍රභලව පැවති සමයේ දිනක් (කොළඹ හා අනෙක් නගර ආස්‍රිතව බස් වල කෝච්චි වල බුරුතු පිටින් අහින්සකයින් මැරෙන කාලයේ,දින පතා පත්තර පිටු පුරා මියගිය පාසැල් සිසු දරුවන්ගේ දෙමාපියන්ගේ මල මිනී බදා හඬාවැටෙන පින්තූරු පලවන යුගයේ), රූපවාහිනියේ දහම් ගැටළු වැඩසටහනකදී එක් මවක් හාමුදුරුවන්ගෙන් කෙලින්ම විම්සා සිටියා "හාමුදුරුවනේ රටේ වෙන දේවල් වල හැටියට අපි කොහොමද ප්‍රභාකරන් වගේ ම්ලේච්චයෙකුට මෛත්‍රී කරන්නේ" කියලා.
එදා තත්වය අනුවනම් මේක හරිම උභතෝකෝටික ප්‍රෂ්නයක්.
මට මතක හැටියට එදා ඒ හාමුදුරුවනුත් ඒ ප්‍රෂ්නයට සාරථක පිළිතුරක් දී ගැනීමේ අසාර්ථක වුනා. ඒත් මනුස්සයෙක් කියල හිතලා මෛත්‍රී කරන්න් කියලා හාමුදුරුවන් ප්‍රශ්නයෙන් ලිස්සල ගියා.
ඇත්තටම අපිට ඒ වගේ දැඩිව අපේ පිළිකුලට වෛරයට පාත්‍ර වෙන ආකාරයේ පුද්ගල චරිතයකට මෛත්‍රී කල හැකිද?
එසේනම් ඒ කොහොමද?
මෙන්න මේ ප්‍රශ්නය ඉහත මම උපමා කරගත් පුදගල චරිතය ඉවත් කරලා සොයා බලන්න ඕනේ.
ඇතැමුන් කියන ලෙස උපේක්ශාවෙන් බැලීමෙන් (ආදරයෙන් හා ද්වේශයෙන් තොරව ) ද මේ වගේ කෙනෙකුට මෛත්‍රී කරන්නේ. ද්වේශයෙන් තොරව බැලිය හැකිනම් තවත් මෛත්‍රියක් මොකටද?
ඉතින් එතැනට එන්නේ කොහොමද?
මට නම් මේක කල නොහැකි දෙයක්. ඔය කියන විදියට ඕනෙම කෙනෙකුට මෛත්‍රී කරන්නේ කොහොමද.
මෙන්න මෙහෙමයි මම ඒ ප්‍රෂ්ණෙට පිළිතුරු සොයා ගත්තේ.
අපි මෛත්‍රී කරන්වා කියල කරන්නේ මොකක්ද.
මම නිදුක් වෙම්වා
මම නිරෝගී වෙම්වා
මම සුවපත් වෙම්වා
මම නිවන් දකිම්වා
කියලා ඇස් වහගෙන ජප කරලා ඉවර වෙලා
සියළු සත්ත්වයෝ නිදුක් වෙත්වා
සියළු සත්ත්වයෝ නිරෝගි වෙත්වා
සියළු සත්ත්වයෝ සුවපත් වෙත්වා
සියළු සත්ත්වයෝ නිවන් දකිත්වා
කියලාත් ජප කරනවා.
ඒත් ප්‍රායෝගිකව අපි දන්නවා
සියළු සත්ත්වයෝ නිදුක් වෙන්නේවත්, නිරෝගී වෙන්නේවත්, සුවපත් වෙන්නේ වත් ඒ වගේම නිවන් දකින්නේවත් නැතෙයි කියන කාරනය.
මෙක පහැදිලි කරගන්න අපි "සිරිපාල මුදලාලි" කියල චරිතයක් ගනිමු.
දැන් මේ සිරිපාල මුදලාලි අරමුණු කරල අපි කියනවා " සිර්‍රිපාල මුදලාලි නිදුක් වෙත්වා" කියලා. ඔන්න ඔතැනදී සිරිපාල මුදලාලි නිදුක් වෙන්නට නම්, ඔහු තුල දුක පවතින්නට ඕනෑ. දුකක් දොම්නසක් පසුතැවීමක් අසහනයක් නැති මිනිසෙක් ලෝකයේ නැති බව ඕනෑම කෙනෙකුට වැටහෙනවානේ. ඉතින් අපි ඔහු තුල ඇති දුක් මොනවාදැයි උපකල්පනය කල හැකියි එවිට අපිට අපි දන්නා සීමාව තුල ඔහුගේ යම් යම් දුබලතා දුක් පීඩා වැටහෙන්නට ගන්නවා.
ඒ දුකින් මිදීමට ඔහුට කල හැකි දේ සහ ඊට ඇති ඉඩ ප්‍රස්ථා අපිට පෙනෙනවා. ඒත් ඒවා මග හැරී ඇති හේතුනුත් අපිට පෙනෙනවා.
ඊලඟට බලමු "සිරිපාල මුදලාලි නිරෝගි වෙත්වා" කියන කොට.
ඒත් එහෙම නේද, දැන් අපිට පෙනෙනවා ඔහු තුල ඇතී හෝ තිබිය හැකි පීඩා කාරී තත්වයන් රෝගී භාවයන්. ඉතින් ඔහු ඒවාට ලක් වී ඇති හේතූන් , ඒවායින් මිදීම වලකන හේතූන්.
මේ විදියට අපිට මේ සමස්ත ජප කිරීමම හේතු පහදමින් දීර්ග භාවනාවක් කිරීමට හැකියි.
එතකොට මේ භාවනාවේ ප්‍රථිපලය ?
මෙහෙම දිගින් දිගට සීතීමෙන් අපි අනෙක් අරමුණු ගත පුද්ගලයා තුල ඇති අඩු පාඩු දුබලතා හා පීඩා හොඳින් වටහා ගන්නවා. ඒ ඔස්සේ ඔහු, අප කෙරෙහි දක්වන විරෝධී හැසිරීම වල හේතූන් පැහැදිලි වෙනවා. දැන් අපි ඒ පුද්ගලයාගේ භාවයන් සමග ගනුදෙනු කරන්නේ නැහැ. අපි ගනුදෙනු කරන්නේ ඔහුගේ භාවයන් වලට ඇති හේතුන් සමගයි. ඔහුටම ජය ගත නොහැකි හේතූන් සමගයි.
අපි අමුතුවෙන් ඔහු දිහා මෛත්‍රීයෙන් හෝ උපෙක්ශාවෙන් බැලීමක් දැන් අවශ්‍ය නැහැ. ඒ අපි දැනටම ඔහුව ගැඹුරින් දැක් ඇති නිසා. දැන් ඔහු සමාජය ඉදිරියේ දක්වන භාවයන් එසේ නොවුනාම් පුදුමයි කියන තත්වය දක්වා අපි ඔහුව වටහා ගන්නවා.
ඉන් පසු අපිට ඔහු කෙරෙහි වෛරයක් ද්වේශයක් නම් ඇති වන්නේම නැහැ. අපි එක්කො ඔහුගෙන වන පීඩ වැලකීමට ඔහුව මග හරිනවා. නැතිනම් ඔහු සමග සුහදව හැසිරෙනවා. සුහද හැසිරීමකට දැන් නම් බාධා නැහැ (ඔහුගෙන් අපිට අන්තුරක් නැතිනම් ).
ඔන්න ඔහොමයි මම මෛත්‍රී කිරීම ප්‍රායෝගිකව දුටුවෙ.
මේක කියවන හැමට මෛත්‍රී සිත් පහල වේවා.!
ඔව් පරලොව ගිය ඒ අසරනයා ප්‍රභාකරන් කෙරෙහිත් !
ඒ අන්තවාදී දැක්මම දරමින් එය ඉදිරියට ගෙන යන්නට තැත් දරන අනෙක් සියළු අසරනයින් කෙරෙහිත් !
